Manipulatie is een manier om jezelf sterker te maken dan de ander, superieur aan de ander en je zin te krijgen of je verantwoordelijkheid te ontlopen. Iedereen maakt er zich bij tijd en wijle schuldig aan want het is een manier waarop je ego je wil beschermen. Je ego is erop gericht om aan te trekken en vast te houden wat het wil hebben en af te stoten en af te wijzen wat het niet wil. Wil je echter een relatie gebaseerd op ware liefde, dan hoort manipulatie hierin niet thuis. Het is dus zaak die egokrachten te doorzien en er niet meer aan toe te geven. Er zijn betere en liefdevollere manieren.
Het begint met het herkennen van manipulatie.
In dit artikel zal ik met name het herkennen van manipulatieve communicatie door je partner belichten. Uiteraard is het voor een liefdevolle relatie even belangrijk om alert te zijn op je eigen manipulatieve communicatie naar je partner. Want ook die zal er ongetwijfeld zijn en heeft een even desastreus effect op je partner als diens manipulatie op jou heeft. Het is goed je daarvan bewust te zijn.
Hoe herken je manipulatieve communicatie in je relatie?
Als je codependent bent en je vaak aanpast aan je partner, ben je geneigd de schuld van onenigheden bij jezelf te zoeken terwijl dit vaak niet zo is. Je herkent de signalen vaak niet die erop duiden dat je partner je manipuleert door diens manier van communiceren. Dit heeft te maken met het feit dat je gevoelsleven niet goed is ontwikkeld doordat je in je jeugd je gevoelens hebt leren onderdrukken.
Manipulatie gebeurt vaak in relaties die niet gelijkwaardig zijn. Het is een manier om de aandacht van jezelf weg te halen en die op een slinkse wijze naar de ander terug te spelen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door je op een verkeerd been te zetten, onwaarheden te verkondigen, te beschuldigen. Het doel is altijd de ander te beheersen en/of te kleineren. Het is belangrijk om manipulatie te gaan herkennen en doorzien zodat je hier op een effectieve manier mee kan omgaan en je er niet meer door overrompeld of in een hoek gezet voelt.
De meest voorkomende vormen van manipulatie via communicatie
Er zijn oneindig veel vormen van manipulatie die alle tot doel hebben om de zin te krijgen of de partner op een of andere manier te kleineren en zichzelf erboven te stellen. Vaak zit het hem ook in de manier waarop iets wordt gezegd en niet alleen in wat wordt gezegd. Ik zal de meest voorkomende voor je op een rijtje zetten.
Verdraaien van feiten
Dit is een heel vervelende manier van manipulatie waarbij je partner de feiten zodanig verdraait en aan elkaar breit dat uiteindelijk alle schuld voor een gebeuren bij jou komt te liggen en het eigen straatje schoongewassen wordt.
Sommige mensen zijn zo goed in manipuleren, zeker wanneer ze narcistische trekken hebben, dat je uiteindelijk aan jezelf gaat twijfelen en gaat geloven dat jij het mis hebt en je partner juist. Kenmerken van deze vorm van manipulatie zijn dat er vaak overdreven wordt en/of belangrijke informatie die in het eigen nadeel kan werken wordt verzwegen of wordt geminimaliseerd en minder belangrijk gemaakt.
Intellectuele intimidatie
In deze vorm van manipulatie zal je partner je met een overdosis informatie, bewijzen, feiten, ingewikkelde redenaties die niet meer te volgen zijn bestoken die je uiteindelijk zo emotioneel uitputten dat je het opgeeft en je partner maar gelijk geeft.
Met jou valt niet te praten
Dit is een manier om elk gesprek onmogelijk te maken. Het is de meest effectieve, simpele manier om een echt gesprek ergens over af te breken en weg te lopen. Vaak worden er ook nog andere opmerkingen bij gemaakt, bijvoorbeeld dat je te emotioneel bent, te betrokken, van alles een probleem maakt. Wees je ervan bewust dat als er zoiets wordt gezegd het een teken is dat je partner niet in staat is om een gesprek over het probleem te voeren en niet jij.
Een tijdslimiet stellen
Een ultimatum stellen is een manier om je beslissingen te laten nemen die niet goed doordacht zijn. Je krijgt te horen dat je nu antwoord moet geven anders gaat iets niet door, of, erger nog, anders is de relatie over. Dit zet je volledig klem, creëert angst en spanning en belemmert je om helder na te denken door de tijdsdruk. Dit soort manipulatie veroorzaakt veel narigheid.
Sarcasme en leedvermaak
In tegenstelling tot wat soms gedacht wordt is sarcasme geen humor. Echte humor gaat nooit over de rug van iemand anders. Het komt heel veel voor en is bedoeld om je te kleineren en zelf superieur te zijn aan jou. Ook lachen om voor jou pijnlijke zaken of plezier te hebben in je ongemak als je publiek te kijk bent gezet of openlijk vernederd valt hieronder.
Stilzwijgen en ontwijken
Als je partner niet wil praten over een voor jou belangrijk onderwerp is dit een veelvoorkomende manier om een gesprek te ontwijken. ‘Moet dat nu?’ ‘Ik wil er niet over praten!’ ‘Begin je daar nu alweer over?’ ‘Nu is niet het juiste moment!’
Helemaal niet reageren komt ook voor. Allemaal manieren om gevoelige onderwerpen te vermijden en onbesproken te laten.
Zich van de domme houden
Doen alsof je niet wordt begrepen is ook een manipulatieve manier om niet echt te reageren op wat je naar voren brengt. ‘Ik begrijp niet wat je bedoelt.’ Het is een manier om onder de eigen verantwoordelijkheid uit te komen en het erop te laten lijken dat jij de dingen nodeloos ingewikkeld maakt. Je partner doet moedwillig of hij niet begrijpt wat je wil dat hij zegt of doet. Het is een passief-agressieve manier om ervoor te zorgen dat jij je rot en onbegrepen voelt en hijzelf gevrijwaard wordt van enige verantwoordelijkheid.
Het doel van manipulatieve communicatie
Het doel van dergelijke communicatie, als je het al zo mag noemen, is om een echt gesprek te ontwijken en om jou te onderwerpen en uit te schakelen. Nu besef ik heel goed dat het zo kan zijn dat je partner echt niet begrijpt wat je bedoeld of echt niet in staat is om op dat moment ergens over te praten. Wanneer je in een liefdevolle relatie bent, zal je partner dat echter op een andere manier aan je kenbaar maken dan een manipulator door bijvoorbeeld te zeggen dat hij er nu niet over kan of wil praten, maar dat later wel wil doen, of hij zal je vragen het nog een keer uit te leggen en je vertellen wat hij niet begrijpt.
Besef dat manipulatie een vorm van emotionele mishandeling is en van mentale uitbuiting waar je echt tegen in het geweer moet komen. Het effect ervan is op termijn dat je je steeds zwakker, onzekerder en minderwaardiger gaat voelen en dat is juist waar je uit wilt stappen als je van je codependent gedrag wilt herstellen.
Wees je bewust van je eigen manipulaties
Ook voor jouzelf is het belangrijk om manipulatieve communicatie te vermijden en niet alleen zorgvuldig te zijn in wat je zegt, maar ook in hoe je het zegt. Zoals ik eerder al aangaf, gebruikt iedereen manipulatieve communicatie bij tijd en wijle. Als je er op gaat letten, zul je steeds vaker in de gaten krijgen wanneer dat gebeurt, zowel bij jezelf als bij je partner (of anderen) en zul je je steeds bewuster worden van het effect op jezelf en de ander.
Manipulatie doet altijd pijn bij degene die wordt gemanipuleerd. In een liefdevolle relatie is dat niet wat je wilt.
Merk je dat je partner je vaak manipuleert, leer dan hoe je daar op een effectieve manier op kan reageren.
Merk je dat je zelf regelmatig manipulatieve communicatie gebruikt? Leer hoe je liefdevoller en effectiever kan communiceren. Het zal je relatie naar een hoger niveau van liefde brengen.
Herken je jezelf of je partner in bovenstaand artikel en weet je niet hoe je dit zou kunnen veranderen?
Vraag een verhelderingsgesprek aan, dan kijken we samen wat er speelt en hoe je daar effectief mee om kan gaan of hoe je zelf effectiever kan communiceren.