In het oude Griekenland hadden ze 6 verschillende benamingen voor liefde. Elke vorm had zijn eigen bijzonderheden en allemaal zijn ze een aspect van hoe wij liefde ervaren of liever, wat wij hebben verkozen onder liefde te verstaan.
Eros
Je kent ongetwijfeld Eros en de erotische liefde.Dit is de begerende, hartstochtelijke liefde die je volledig in beslag neemt. Het is de liefde waarin je pieken en dalen kent. Het is een allesverterend en wanhopig verlangen naar de geliefde. Er is hierin een bepaalde afstand of ongelijkwaardigheid tot de geliefde. De geliefde wordt gezien als: ongrijpbaar of vertederend/ aandoenlijk of hulpbehoevend.
Dit zijn de partners die gebonden zijn, emotioneel onbereikbaar, een probleem hebben etc.
Het interessante is dat de diepte van de liefde in dergelijke gevallen vaak wordt afgemeten aan de intensiteit van de geobsedeerdheid met de geliefde en/of aan de bereidheid om ter wille van de relatie pijn en ontberingen te verduren. Hierbij horen gevoelens van angst, spanning, geheimzinnigheid, verlangen en dramatiek.
Ik herkende direct de relatie die ik had toen ik relatieverslaafd was. Precies die kenmerken. Onbereikbaar, hoge pieken, diepe dalen, obsessie, en alle daarbij horende gevoelens.
Agape
Daartegenover staat Agape, onzelfzuchtige liefde. Dit is de liefde waarbij twee mensen juist een diepe verbinding voelen, erg betrokken zijn bij elkaar en elkaars leven en veel om elkaar geven. Ze delen belangrijke waarden en interesses en accepteren dat ze op bepaalde punten van elkaar verschillen. Ze geven elkaar de ruimte om te doen wat ieder graag wil doen. Ze zien hun partner als hun beste vriend(in).
De diepte van hun liefde wordt afgemeten aan het wederzijds vertrouwen en respect dat ze voor elkaar voelen. In deze soort liefde vindt men zekerheid, toewijding, wederzijdse steun, kameraadschap, sereniteit en troost belangrijk. Hierin herken ik de relatie die ik nu met mijn man Elphesis heb.
Pragma
Daartussenin heb je nog een vorm van liefde die pragma wordt genoemd. Dit is de volwassen liefde en toewijding die partners naar elkaar kunnen hebben om hun relatie in stand te houden. Dit zijn redelijk stabiele relaties waarin de partners een realistische kijk hebben op hun relatie , geduld met elkaar hebben en bereid zijn compromissen te sluiten, maar waar geen diepe betrokkenheid en verbinding is. Ook de relaties waarin men vroeger trouwde uit economische of praktische motieven vallen hieronder en kwamen neer op een soort kameraadschap zonder dat er een hele diepe verbinding was.
Philia en Lupus
Deze twee soorten wil ik je niet onthouden vanwege de compleetheid, maar ga ik niet dieper op in.Philia is de diepe genegenheid tussen familie of vrienden.Lupus is de speelse liefde tussen kinderen of gelegenheidsminnaars.
Van twee walletjes eten.
Omdat wij geen onderscheid maken in soorten liefde, valt alles onder dezelfde noemer en willen we ook het liefst alles in één relatie hebben. We willen de spanning, de hartstocht, de dramatiek en ook, als dat te veel wordt, die rust, verbinding en betrokkenheid. Het vervelende is dat die twee niet samengaan.
Zelfzuchtige liefde
Interessant is dat de Eros vorm van liefde vaak voorkomt bij mannen en vrouwen die in hun jeugd te weinig (emotionele) aandacht van hun ouders hebben gekregen. Dit wordt gecompenseerd met een obsessieve behoefte dit later alsnog van iemand anders, vaak een partner, te krijgen. Zij zien die spanning en het drama uit hun jeugd als liefde en kunnen dus helemaal verstrikt raken in en vasthouden aan “Ja maar ik hou zoveel van hem/haar, het is mijn grote liefde!” ondanks dat ze meer pijn en verdriet dan liefde en geluk ervaren.
Daar komt bij dat ze de agape vorm van liefde vaak maar saai vinden. De Eros vorm van liefde zou je een zelfzuchtige liefde kunnen noemen omdat er een enorm verlangen achter zit om iets te krijgen. Iets wat ze in hun jeugd gemist hebben.
Onzelfzuchtige liefde
Ik heb in het begin van mijn relatie met Elphesis ook weleens getwijfeld of ik nou wel echt van hem hield. Dat grote verlangen, die hartstocht en die pieken (en dalen!) waren er niet en voor mij was dat het kenmerk van echte liefde. Dat ik dat niet meer nodig had door de jaren waarin ik mijn eigenliefde had opgebouwd realiseerde ik me toen nog niet.
Wat ik me wel realiseerde was dat ik met hem een veel diepere verbinding voelde en me veel veiliger en op mijn gemak voelde dan ik ooit bij mijn vorige partner had ervaren. Ik durfde en kon alles zeggen, helemaal mezelf zijn, geen spanning en onrust, onenigheden werden moeiteloos uitgepraat. Allemaal zaken die in mijn Eros relatie niet aan de orde waren op die manier. Deze vorm van liefde is veel onzelfzuchtiger dan de Eros liefde.
De schakel: Philauteo
De schakel hier is philauteo, de eigenliefde. Naarmate je eigenliefde groeit, groeit ook je vermogen een agape relatie te kunnen onderhouden. Het kunnen aanvaarden van je partner, je veilig kunnen voelen bij je partner, je partner kunnen vrijlaten, vertrouwen en respecteren hangen rechtstreeks samen met de mate waarin je jezelf aanvaardt, liefhebt en waardeert. Zolang je dus je aandacht voornamelijk op je partner blijft richten en op welke manier dan ook die aandacht probeert af te dwingen, zal je relatie blijven heen en weer switchen tussen periodes van betrekkelijk geluk en periodes van ellende, onzekerheid, teleurstelling en verdriet.
Het kan dus behulpzaam zijn om je te realiseren dat er verschillende vormen van liefde bestaan en dat liefdes waarin veel drama voorkomt, kunnen wijzen op een tekort aan aandacht en liefde in je jeugd en aan onvoldoende eigenwaarde en eigenliefde. Wanneer je toe bent aan een stabielere relatie waarin je werkelijk de verbinding en liefde kunt ervaren die je graag wilt, zul je dus aan die eigenliefde moeten werken én zul je het idee dat liefde alleen echt is als er spanning, hartstocht en pieken en dalen zijn moeten opgeven.
Wil je ook graag een relatie waarin je niet meer zo je best hoeft te doen en je toch geliefd en gewaardeerd voelt?
Begin dan de relatie met jezelf op te bouwen.
Als je daar hulp bij nodig hebt, voel je vrij om een verkenningsgesprek in te plannen waarin we kijken wat er voor jou nodig is en of en hoe ik je daarbij kan helpen.
